ثروت و دارایی های متعلق به قطب از جمله موارد نسبتا جدید در عصر حاضر در انتقادات وارد بر صوفیه و به ویژه اقطاب است. کیوان قزوینی[1] بر این باور است که اقطاب با استناد به حکم زکات و عشر مال بسیاری از مریدان گردآورده اند و مدعی اند که این مال اگر به شخصی غیر از قطب تعلق بگیرد از مرید اسقاط تکلیف نخواهد شد و وی باید آن را یپردازد(2)
آنچه که میزان اعتراض قزوینی را بیشتر می کند عدم استفاده آن اموال در حق نیازمندان و مریدان بی بضاعت است و در این مساله به قحطی کاشان اشاره می کند که فقرای کاشان نامه ای به قطب زمان می نویسند و چنین می انگارند که بخشی از فطریه ها و عشریه ها که سالیانه فرستاده اند قدری به ایشان بفرستند و در مقابل پاسخ شنیدند که بروید کسب کنید(3).
و این قبیل موارد است که شک او را به یقین می رساند که اقطاب قصدی جز گردآوری مال نداشته اند و از عمده دلایل مال اندوزی اقطاب را، فرونشاندن رقیبان و جذب مریدان می داند(4).
وی در کتاب “راز گشا” در کل علت جذب مرید از جانب اقطاب را، استفاده از مال و جاه می داند(5).
به قول شاعر مقصود “تویی، کعبه و بتخانه بهانه است”.
بنحوی که از زبان قطب زمان خویش (نور علی شاه) چنین نقل می کند: ” دوره من، دوره دنیاداری و جمع مال و بسط بساط ریاست است مجال سیر ملکوتی ندارم(5).
در دیگر آثار و کتابهایش(استوار راز دار، صص147و204، بهین سخن، ص 128، رازگشا،ص 123و237) نیز به موارد مشابه از ذکر ثروت اندوزی اقطاب اشاره کرد.
پی نوشت:
[1] – عباسعلی کیوان قزوینی (۱۲۷۷-۱۳۵۷ق)، عالم روحانی شیعه، مفسر، واعظ، صوفی سابق سلسلۀ گنابادیه و منتقد تصوف بود. وی پس از دریافت اجازه اجتهاد از علمای اصولی و اخباری، به سلسله‌های صوفیان شیعی روی آورد، اما دیری نپایید که از این طریقت روی گرداند و پس از ۸۰ روز مباحثه دربارۀ برتری اسلام و مذهب شیعه دوازده امامی با معتقدان دیگر ادیان و مذاهب، عزلت گزید.
کیوان دارای تألیفات بسیاری است. او بیش از همه به تفسیر قرآن پرداخت. وی در دوران ارادت به مشایخ گنابادیه، آثاری از جمله تصحیح تفسیر بیان السعاده و شرح رباعیات خیام را نگاشت. از مهم‌ترین آثار وی پس از جدایی از تصوف رسمی می‌توان به رازگشا اشاره کرد.
رویگردانی او از تصوف مخالفت‌هایی را در پی داشت و سبب شد که وی را متمایل به بهائیت و وهابیت معرفی کنند.
1-. عباسعلی ،کیوان قزوینی، گشایش راز: (پاسخ به کتاب «رازگشای» کیوان قزوینی): تالیف ابوالحسن پریشان‌زاده. مشخصات نشر, تهران: حقیقت، 1377.ص198
2-همان ص199
3-. عباسعلی کیوان‌قزوینی، بهین سخن ؛ به اهتمام محمود عباسی،نشر, تهران: راه نیکان، 1387.ص83
4- همان ص63
5-عباسعلی کیوان قزوینی،رازگشا.ص123