ولی امر

فرقه پژوهی برداشت از بهائیت در ایران:

بیت العدل نسب خونی با بهاء داشتن را شرط ولی امری می داند که ریمی نداشته است. ریمی هم مدعیست که شوقی افندی او را با نسل بهاء پیوند زده است. اما چرا شوقی افندی رسالت خود را عقیم گذاشت و با انتخاب نکردن جانشین، الهی بودن بهائیت را زیر سؤال برد؟ و بیت العدل و ولی امری که بدون هم مشروعیتی ندارند، چگونه مشروعیت یکدیگر را زیر سؤال می برند؟

بیت العدل و ولی امری که بنابر نصوص پیشوایان بهائی بدون هم رهبری شان مشروعیتی ندارند، چگونه برای رد دیگری، مشروعیت یکدیگر را زیر سؤال می برند؟

در نصوص پیشوایان بهائی قرار بر این بود که دو نهاد انتصابی ولی امر و انتخابی بیت العدل رهبری بهائیان را برعهده گیرند.(1) اما از آنجا که پیشوایان بهائی پیش بینی کردند که ولی امرها همه در نسل بهاء باشند، با عقیم ماندن شوقی افندی و طرد شدن فرزندان بهاء، هم پیش بینی رهبران بهائی اشتباه از آب درآمد و هم مقام ولایت امری در بهائیت با ابهام روبه رو شد.

چارلز میسون ریمی به انگلیسی  (Charles Mason Remey) زاده ۱۵ می ۱۸۷۴ میلادی در برلینگتون، ایووا(به انگلیسی Iowa)، آمریکا می‌باشد. وی توسط شوقی افندی در سال ۱۹۵۱ میلادی به سمت ایادی امرالله و رئیس شورای بین‌المللی بهایی منصوب گردید.  او چند سال بعد از درگذشت شوقی ربانی ادعا کرد که جانشین وی است. او پس از اصرار بر مدعای خود توسط سایر ایادیان امرالله که اداره جامعه جهانی بهائی را تا زمان تشکیل بیت العدل اعظم بر عهده داشتند از جامعه بهائی طرد شد.در این میان میسن ریمی که شوقی افندی در زمان حیاتش او را به عنوان ریاست جنین بیت العدل برگزیده بود، ادعا داشت که شوقی با انتخابش او را به شجره بهاء پیوند زده و مانع ولی امری اش (به دلیل نسب خونی نداشتن با شوقی و بهاء) را بر طرف کرده است؛ چنان که عضو بیت العدل ادعای او را این گونه طرح کرده است:

«چون حضرت ولى امرالله فرزندى از خود باقى نگذاشتند، ادعا می شود که میسن ریمى را به شجره مقدسه پیوند زده اند. بیان ذیل از حضرت عبد البهاء براى صحت این مدعا بکار برده شده است: ملاحظه بفرمائید باغبان الهى شاخه خشک و ضعیف آن درخت خوب را قطع مى کند و شاخه اى از یک درخت دیگر پیوند می زند.»(2)

نهاد بیت العدل هم که با انکار ولایت امری در بهائیت به دنبال مصادره اختیارات و قدرت ولی امر بود، به انکار دلایل ولایت امری میسن ریمی روی آورد. این نهاد در پاسخ به ادعای پیوند ریمی با شجره بهاء، مدعی شد که فرزند بهاء بودن، خود به تنهایی دلیل ولی امر بودن شخص نمی شود تا چه رسد به اینکه کسی خود را منتسب به شجره بهاء کند؛ چنان که می خوانیم: «… ضرورى است که ولى امر در ایام حیاتش وارث خود را برگزیند و انتخابش مورد تصویب نه نفر از ایادیان امر قرار گیرد… بدیهى است که رعایت این دو شرط بویژه وقتى که شخص معرفى شده چون این مدعى یک شاخه پیوند زده شده باشد بمراتب ضروری تر است.»(3)

بیت العدل در ادامه با معرفی خود به عنوان رافع اختلافات و مشکلات مبهمه از سوی پیشوایان بهائی، رد ولایت امری میسن ریمی و عقیم ماندن پیش بینی پیشوایان بهائی (در خصوص ولی امر) را راه حل این نهاد برای رفع اختلاف بهائیان ارتدکس و بیت العدلی عنوان کرد.

اما در پاسخ به جوابیه بیت العدل در رد ادعای ولایت امری میسن ریمی می گوییم:

اولاً: بیت العدل در رد ادعای ولایت امری ریمی مدعی شد که ضرورى بود ولى امر (شوقی افندی) در زمان حیاتش جانشین خود را بر می گزید و انتخابش مورد تصویب نه نفر از ایادیان امر قرار می گرفت! اما اگر ریمی در مورد انتخاب خود توسط شوقی دروغ می گفت، پس چرا این پیشوای بهائی از انجام وظیفه ضروری اش در تعیین جانشین شانه خالی کرد؟! چرا شوقی افندی رسالت خود و پیش بینی پیشوایان بهائیت را عقیم گذاشت و با این کار، الهی بودن اساس بهائیت را زیر سؤال برد؟!

ثانیاً: بیت العدل در حالی خود را مرجع حل اختلافات بهائیت خواند و رد ولایت امری ریمی و بی جانشین ماندن شوقی افندی را برگزید که اساساً نهاد بیت العدل به تنهایی و بدون حضور و ریاست ولی امر بر خود مشروعیتی ندارد؛ چنانکه شوقی افندی گفته است: «بدون این مؤسسه (ولایت امر) وحدت امرالله در خطر افتد و بنیانش متزلزل گردد و از منزلتش بِکاهد و از واسطه فیضی که بر عواقب امور در طی دهور احاطه دارد، بالمره بی نصیب ماند و هدایتی که جهت تعیین حدود و وظایف تقنینیه (قانون‌گذاری) منتخبین (اعضای بیت العدل) ضروری است، سلب شود.»(4) به عبارتی این استدلال بیت العدل مثل آن می ماند که میسن ریمی هم (که در مشروعیتش اما و اگر هست) مشروعیت بیت العدل را رد کند!

بنابراین می بایست بیت العدل اول مشروعیت خود را بدون حضور ولی امر روشن کند و آن را با نصوص پیشوایان بهائی (که مشروعیت نظام رهبری بهائیت را بر دو پایه ولایت امر و بیت العدل دانستند) تطبیق دهد، بعد یکدیگر را رد کنند و اساس بهائیت را زیر سؤال برند!

پی‌نوشت:

1- «این نظم بدیع… بنیادش بر دو رکن رکین استوار: رکن اول و اعظم، رکن ولایت الاهیه است که مصدر تبیین است و رکن ثانی بیت عدل اعظم الاهی که مرجع تشریع است… انفصال رُکنین (دو رُکن) نظم بدیع (بهائیت) نیز از یکدیگر ممتنع و محال»: اشراق خاوری، قاموس توقیع منیع، بی جا: مؤسسه ملّی مطبوعات امری، 118 بدیع، ص 105.

2-به نقل از کانال های تبلیغی تشکیلات بهائیت.

3- همان.

4- شوقی افندی، دور بهائی، لانگنهاین آلمان: لجنه ملّی نشر آثار امری، نشر سوم، 1988 م، ص 80.