فرقه پژوهی
نظرات کارشناس ارشد شناخت فرق
حجت‌الاسلام‌و‌المسلمین علی محمدی‌هوشیار، رئیس میز تخصصی مقابله با فرقه‌های انحرافی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم: فرقه‌های انحرافی وقتی ایجاد می‌شوند، یک جنگ ترکیبی و تهدید بر علیه آیین، ادیان و مذاهب و باور دینی محسوب می‌شود و برای مقابله با فرقه‌های انحرافی باید در زمینه‌های مختلف کلامی، علمی، فرهنگی و سیاسی مجهز باشیم.
به هر میزانی که فرق بین مردم فعالیت داشتند جبهه خیری هم مقابل آن شکل گرفته است که با آن‌ها مقابله داشته و به شبهات پاسخ داده و مناظره‌هایی در این زمینه شکل گرفته است.بیش‌ترین مواجهه نویسندگان، اساتید و فضلا با فرقه‌های انحرافی مواجهه صرفا انتزاعی و کلامی بوده است. نوع مواجهه کلامی در نوع خودش خوب است و سبب می‌شود شبهه فرقه را دریافت و پاسخ بدهیم، اما چون جنس مواجهه‌های انحرافی جنس تدافعی است باید مدل و نوع نگاه خود را تغییر دهیم و با حفظ مواجهه‌های انتزاعی و کلامی، مواجهه‌های انضمامی شکل بگیرد و در این میان باید به علوم بین رشته‌ای نیز توجه داشته باشیم. زمانی که یک فرقه شکل می‌گیرد فقط به دنبال کار کلامی نیست بلکه اقدامات دیگری نیز در زمینه کار علمی، فرهنگی، سیاسی و.. انجام می‌دهد و ملاحظات جامعه‌شناختی خود را نیز دارد.
فرقه یک جنگ ترکیبی به معنای واقعی است. فرقه‌ای که ایجاد می‌شود یک جنگ ترکیبی بر علیه آن آیین، مذهب و کیشی که علیه او برخاسته می‌سازد و برای مقابله با فرقه فقط با شمشیر علم کلام نمی‌توانیم در مقابل آن‌ها پیروز شویم و باید به مباحث روانشناختی، سیاسی، فقهی و.. مجهز باشیم و ما نیز مواجهه ترکیبی مناسب داشته باشیم.
فرقه‌های نوظهور یک جنگ ترکیبی علیه ادیان و مذاهب هستند.
خشونت دو بُعد درونی و بیرونی دارند که بُعد درونی دیده نمی‌شود نباید امر درونی را فراموش کرد. خشونت زاییده فرقه است، این فرقه می باشد که خشونت تولید می کند و می‌آفریند.
خشونت ها قبل از اینکه برون ریزی شوند باید مهار شوند ولی متاسفانه کسی در این زمینه اقدامی انجام نمی‌دهد.
مساله خشونت ناشناخته است و روی آن کم کار شده است، هر فرقه ای که شکل می گیرد ثمره خشونت رهبر و بزرگان آن فرقه است که سعی می‌کنند خودشان را از جامعه جدا کنند. اگر فرقه را به عنوان یک مجموعه در نظر بگیریم، افراد در قالب یک فرقه و سازمان، خشونت خود را سازمان یافته می کنند و بین خود و خانواده، جامعه و دوستان تفرقه می‌اندازند و این افراد بهترین طعمه برای خشونت هستند. مثلا در خشونت بیرونی این اغتشاشات (سال 1401 در ایران)، با اغتشاشات قبلی چند برابر شده بود زیرا اغتشاشات قبلی اغتشاشات فرقه‌ای نبود و چون فرقه با خشونت انس دارد وقتی پای کار می آید، خشونت خود را به توان صد نشان می دهد.
در بحث خشونت ضرورت دارد که ساعت ها روی آن کار کرد و پژوهشگران ارتباط بین دین و خشونت با فرقه را به عنوان یک امری درونی مورد توجه قرار دهند. در بحث های پژوهشی مربوط به فرقه ها نگاه به مباحث بین رشته ای باید مورد توجه قرار گیرد و اگر این نوع نگاه نباشد پاسخگوی مساله نخواهیم بود.
اگر می خواهید دنبال نمونه بارز جنگ ترکیبی باشید باید فرقه را مطالعه کرد.
فرقه‌ها جامعه آماری و جامعه هدف خوبی دارند و ضرباتی که فرقه به عنوان یک مجموعه خشن می‌تواند به پیکره نظام بزند با ضربه‌ای که اعتراض کنندگان وارد می‌کنند بسیار متفاوت است.
منبع: ادیان نیوز