فرقه پژوهی:
آنچه امروز میتوان بدان تاکید کرد ، خاص بودن سپهر سیاسی نورعلی تابنده بوده است. از نظر قطب متوفی فرقه گنابادیه طراحی و تأسیس شاخه های جدید صوفیه گنابادیه توسط نورعلی تابنده جهت توسعه و تقویت بدنه اصلی امری لازم و ضروری برای حیات فرقه دانسته می شود.
امروزه بسیاری از پژوهشگران بخش صوفیه لازمه حیات فرقه صوفیه گنابادیه را مشارکت فعال وسازمان یافته شاخه های متعدد آن می دانند و وجود این شاخه ها را مرحله تکمیلی از مراحل بازگشت به قدرت گذشته به شمار می‌آورند که چنین امری باتوجه به ذکاوت و سیاست خاص نورعلی تابنده در جهت تضمین تداوم و تعادل صوفیه گنابادیه ضروری دانسته شده است که بی شک در صورت تحقق آن در آینده زنگ خطری برای دستگاه های امنیتی خواهد بود.
اکنون که فرقه صوفیه گنابادیه در فرایند فراز و نشیب های نوسازی و سپری کردن بحران های بعد از فوت نورعلی تابنده قرار دارد تاسیس شاخه های جدید رو به افزایش است و این فرضیه را در ذهن پژوهشگران بخش تصوف قرارداده است که طبق تفکرات خاص نورعلی تابنده توسعه و تقویت بدنه اصلی این فرقه شاید با گسترش و تعدد شاخه های دیگر امکان پذیر باشد که از سوی نورعلی تابنده طراحی شده است.
نگاهی اجمالی به نظام فکری نورعلی تابنده بیانگر این نکته می باشد که گسترش بدنه اصلی فرقه گنابادیه بمعنای حقیقی کلمه شکل نگرفته و هیچ رابطه دقیق و تعریف شده ای میان فقرا و بزرگان مناطق مختلف بعد از فوت وی وجود ندارد، بنابراین اگر تعدد شاخه در این فرقه شکل بگیرد تأثیر بسزائی در کاهش خطاهای گذشته داشته و مسیر توسعه صوفیه گنابادیه را در تمام مناطق مورد نظر باتوجه به تفکرات آن منطقه هموارتر خواهد نمود.
باتوجه به این تفکر اگر ساختار بیمارگونه شاخه های مختلف بهبود یابد، آسیب ها و موانع بر طرف گردد شاخه های مختلف با گرم نمودن فضای تبلیغی پیرامون خود زمینه های تحقق توسعه فرقه صوفیه گنابادیه را در تمام نقاط فراهم می نمایند که این موضوع مهم از چشم نهادهای امنیتی پنهان مانده است.
در شاخه های مختلف صوفیه گنابادیه اختلاف نظر چندانی وجود ندارد و هر یک از آنها فرقه را بر اساس برداشت های علمی و یافته های تجربی خویش برای فقرا تعریف می کنند. این شاخه ها ارتباط تنگاتنگی با کلیه وجوه فرقه و علی الخصوص نورعلی تابنده دارند. آنها با سازمان دادن به اندیشه ها و گرایشهای موجود در فرقه صوفیه گنابادیه در عین حالی که عامل تقسیم کردن و متشکل ساختن دراویش به شاخه های گوناگون اند، عامل نزدیک کردن و تلفیق نمودن خرده گرایش های فردی و اجتماعی آنها هستند.
برای ذکاوت نورعلی تابنده همین بس که از طرفی علیرضاجذبی را جانشین خود معرفی کرد و ظاهرا با طراحی شبهات به محمداسماعیل صلاحی فرمان قطبیت داد و با ارسال نامه به مصطفی آزمایش وی را مامور به گسترش فرقه در خارج کشور و فضای مجازی نمود و باطرح درویش وارسته چندین نفر دیگر را به صورت پنهان در آب نمک قرار داد و باعث شد بعد از خود به فعالیت گسترده تبلیغاتی فرقه گنابادیه ابعاد عمیق تری بخشیده شود و معنی و مفهوم موضوعات فرقه ای را از شکل فردی و گاهی سطحی خارج کرد و به صورت سازمان یافته تر در تمام نقاط گسترش داد.
توقف گسترش صوفیه در عصر حاضر باعث شد نورعلی تابنده که فضای سیاسی دوره های مختلف را تجربه کرده بود، بر اثر ضرورت زمان با ذکاوت خود به طراحی ظهور یک فرقه چند قطبی بپردازد تا شاهد رشد کمی و کیفی صوفیه در این دوران باشیم، اما با توجه به چشم طمع به موقوفات و عشریه افراد منتخب، این رشد هرگز جنبه کیفی بر خود نگرفت و نتوانست بعنوان وسیله ای برای مشارکت دراویش در روند گسترش فرقه گنابادیه در نقاط مختلف ایفای نقش نماید.
در یک نگاه کارشناسانه به فضای حاکم بر فرقه صوفیه گنابادیه باید گفت؛ باتوجه به تجربه ناموفق افراد انتخاب شده شاهد عدم تحقق طرح نورعلی هستیم زیرا اختلافات فکری به اختلاف شخصی تبدیل شده و احساسی عمل نمودن دراویش، عدم پذیرش افراد منتخب توسط شاخه های مختلف و آستانه پایین تحمل آنها باعث شده این فرقه براحتی از درون ضربه بخورد و نقشه نورعلی تابنده نتیجه عکس دهد.
در نگاه کلی اگر دراویش از قبل برای یک فرقه چند قطبی توجیه می شدند، اعتماد آنها به اقطاب شاخه های جدید تقویت میشد و اختلافات به حداقل می رسید و اشتباه فاحش نورعلی تابنده در ضعف انتخاب افراد سرشناس و متخصص جهت تصدی هدایت دراویش کمتر مشاهده میشد.
بدون شک سپهر سیاسی نورعلی تابنده در آینده مشکلات زیادی ایجاد خواهد کرد و در صورت پیاده شدن طرح احتمالی وی شاهد موج عظیمی از فعالیت این فرقه در مناطق مختلف خواهیم بود. در صورتی که اختلافات و موانع شاخه های مختلف این فرقه مرتفع گردد و بتوانند کار آمدی و توانمندی لازم را برای فعال کردن ظرفیت های اجتماعی داشته باشند دراویش صوفیه گنابادیه از کف جامعه تبلور خواهند یافت و در این صورت مطالبات شاخه ها بهتر پیگیری شده و با آموزش های لازم توسط افراد مورد نظر زمینه را برای شکل گیری بدنه مقتدر صوفیه گنابادیه در مسیر تأمین مطالبات دراویش مهیا می سازند و یکی از بسترهای مهم توسعه صوفیه محقق میشود.