پیشرفت های فناوری در عصر جدید سبب ظهور شیوه های جدید گردش اطلاعات و کاهش اساسی در هزینه های فناوری و ارسال اطلاعات گردیده است و نتیجه این امر انفجار اطلاعات است. امروزه رسانه ها توانسته اند به همه زوایای زندگی بشر وارد شوند و بر نوع فکر و نگرش آنها تأثیر بگذارند. رسانه ها به گونه ای در هم آمیخته اند که توان اندیشیدن را از انسانها سلب می کنند؛ به طوری که موجبات انقیاد آدمی نسبت به آنچه را که این رسانه ها می گویند فراهم آورده اند. در واقع انسان به تعییر مک لوهان در عصر «برون راهبر» یا «دگر راهبر» می باشد؛ چرا که در عصر ارتباطات جمعی و نفوذ این گونه رسانه ها به حریم خانه های شخصی هر کس از این وسایل ارتباطی الگو می گیرد؛ زیرا انسان اصولا الگوپذیر است و برای اعمال و رفتار خویش به دنبال الگوها می گردد. از این رو به راهی می رود که از طریق این وسایل تجویز شود. بنابراین صاحبان و طراحان این گونه وسایل راهبران اندیشه و عمل انسانها به شمار می آیند(1).
در واقع، این رسانه ها با ساخت و پردازش افکار عمومی فضا را برای اقدامات سیاسی در دهکده جهانی فراهم می کنند. آنها با تضعیف باورهای اعتقادی و پیشینه ملی فرهنگی، قومیتی و دست زدن به اقداماتی از قبیل شایعه پراکنی، گسترش ترس و وحشت، رشوه دادن به انسانهای ضعیف النفس و بزرگ جلوه دادن مشکلات، نقش ستون پنجم را در جنگ بازی نموده و همانند پیاده نظام های دشمن زمینه را برای سقوط حکومت ها و تسلط بر آنان فراهم می آورند.
اسلام به عنوان دومین دین بزرگ جهانی با ظهور انقلاب اسلامی ایران طراوتی تازه یافته و روزبه روز بر تعداد پیروانش به شکل چشم گیری افزوده می شود. که البته این مسأله در تضاد با سیاست های افزون طلبانه کشورهای غربی به سرکردگی آمریکا می باشد. این کشورها که از گسترش روزافزون اسلام به وحشت افتاده بودند، به طرق مختلف برای مقابله با اسلام بسیج شدند. رویدادهای چند سال اخیر و استراتژی های به کار برده شده توسط آمریکا و دیگر کشورهای غربی که در مقابل کشورهای مسلمان و به خصوص ایران اسلامی گرفتند، خود نشان دهنده میزان هراس دشمنان اسلام است. آنان با استفاده از ابزارها و روش های مختلف به جنگ علنی علیه اسلام دست زدند. نوشتن کتاب آیات شیطانی توسط سلمان رشدی مرتد، جنگ های گوناگون در خاورمیانه که روزانه تعداد زیادی از انسان های بی گناه را به خاک و خون می کشد، تمسخرنمادهای مقدس مسلمانان و احکام و مبانی مترقی آن و توهین به شخصیت های بزرگ و با عظمت اسلامی مانند پیامبر عظیم الشأن اسلام (ص)، ساخت فیلم های گوناگون مستند و سینمایی در تروریست جلوه دادن مسلمانان و منتسب کردن خشونت ها به اسلام و قرآن و نیز روشهای گوناگون تبلیغاتی در ترویج مسیحیت در کشورهای اسلامی و به خصوص ایران اسلامی، همگی دلایلی از میزان هراس دشمنان از اسلام است.
یکی از موسسات پژوهشی در این زمینه تحقیقی انجام داده است که بر اساس آن:
- تبلیغات تلویزیونی،
- تبلیغات شهری،
- تبلیغات در اقشار،
- تبلیغات در کلیساهای خانگی و
- تبلیغات اینترنتی
راه های تبلیغ مسیحیت در ایران است. در اینجا به بررسی ترفندهای بکار گرفته شده در تبلیغات اینترنتی پایگاه های مسیحیت می پردازیم.
تبلیغات اینترنتی مسیحیت
برخی از ویژگیهای منحصر به فرد اینترنت، زمینه ای را فراهم آورده است تا بسیاری از گروهها و جریانهای غیر قانونی از آن به عنوان وسیله ای امن جهت تبلیغ و جذب بهره برداری کند. فعالیت مبلغان مسیحی در اینترنت با استفاده از حداقل ۳۰ پایگاه و ۱۸۰ وبلاگ فعال شناسایی شده جریان دارد. تالار گفت و گوی این پایگاه ها به محلی برای جذب ایرانیانی تبدیل شده است که تبلیغاتی را دریافت و پس از مدتی به محافل خانگی دعوت می شوند. همچنین از دیگر کارایی های اینترنت برای گروه های مبلغ مسیحیت، مظلوم نمایی و تشویش اذهان عمومی از طریق انتشار اخبار کذب و بزرگنمایی شده است(2). در نتیجه، راه اندازی قارچ گونه پایگاه های تبلیغی مسیحی در کشورهای اسلامی با چنین هدفی شکل گرفته است که می توان آن را از دو منظر مورد بررسی قرار داد:
1- تحلیل ساختاری
به تعبیر لوکاچ با پیچیده تر شدن جوامع، ارزش های راستین نیز پنهان گردیده و در واقع در جامعه مدرن ارزش ها به راحتی قابل درک و فهم نیست. لوکاچ و به دنبال وی گلدمن معتقدند چنین جامعه ای است که بستر خلق رمان است(3).
در واقع ساخت رمان کاملاً مبتنی بر جامعه مدرن می باشد و یک رمان نویس با توجه به ساختار جامعه زمان خود، رمان را می نویسد. در نتیجه، زمان نگارش تراژدی ها و داستانهای حماسی به پایان رسیده است. به همین شکل یک فیلم ساز با توجه به ساختار جامعه خود فیلم خود را می سازد و در واقع فیلم های سینمایی بازتابی از حقایقی است که در جامعه به وقوع می پیوندد و یا در شرف وقوع است و فیلم ساز آن را در قالب یک فیلم سینمایی و یک انیمیشین در می آورد. برای نمونه هنگامی که لابی صهیونیست خود را در ساختار جامعه مطرود و منزوی می بیند با ساخت فیلم هایی قصد برون رفت از این وضعیت را دنبال می کند. انیمیشین میکی موس نمادی از همان یهودی سرگردان است که مدام از سوی رقیبان قوی تر تهدید می گردد اما او با زیرکی و چالاکی خود بر ر تمام آنان فائق می آید. انیمیشن های تام و جری، جوجه اردک زشت، دامبو فیل پرنده، سیندرلا و سفید برفی نیز از این نمونه می باشند.
اما زمانی که یهود از انزوا خارج می شود، ساختار فیلم ها نیز تغییر می یابد. اکنون از یهودیان به عنوان تنها منجیان کره زمین یاد می شود. فیلم هایی مثل حمله مریخی ها و ماتریکس به دنبال القاء همین مفهوم است. پایگاه های تبلیغ مسیحیت نیز با وجود تفاوت های فراوان از نظر قالب و شکل ظاهری دارای ساختار واحدی می باشند و همین مساله سبب شده تا گردانندگان این پایگاه ها با تحمل هزینه های فراوان و صرف وقت زیاد، این پایگاه ها را با ویژگی های خاصی طراحی نموده و در روزآمد سازی آنها بکوشند.
کلام خدا برای گیلکی ها
پایگاه اینترنتی تبلیغ مسیحیت برای مخاطبان شمالی کشورمان، نمونه کوچکی از پایگاه های تبلیغی مسیحی است که در راه انحراف باورهای دینی و اسلامی مردم خطه شمال ایران اسلامی طراحی گردیده است. این پایگاه به زبان گلیکی بوده و علاوه بر اناجیل چهارگانه متی، مرقس، لوقا و یوحنا، دارای قسمت های دیگری با عناوین معجزات مسیح و نغمه شالیزار می باشد که تمامی این بخش ها با لهجه زیبای گلیکی و با هدف ترغیب مخاطبان خود برای گرایش به مسیحیت شکل گرفته است.
از دیگر پایگاه های تبلیغی مسیحیت می توان به پایگاهی اشاره کرد که برای نجات ایران سفارش به دعا و راز و نیاز می کند که پدید آورندگان این پایگاه، هدف خود را از طراحی آن، واکنش به بحران جهانی اخیر در مورد ایران مطرح کرده اند و اینکه ۱۲۰ تن از رهبران کلیساهای ایران متعهد شده اند برای نجات کشور به مدت ۱۰ روز دست به دعا بردارند و روزه بگیرند.
دقت در این دو پایگاه مطرح شده و پایگاه های فراوان دیگری که در این زمینه وجود دارد، نشان دهنده آن است که اگرچه این پایگاه ها از نظر محتوایی تفاوت های بسیاری با یکدیگر دارند و هر کدام گروه های خاصی را مورد خطاب خود قرار داده اند، اما در ورای این تفاوتهای ظاهری، شاهد ساختار مشترکی می باشیم به گونه ای که «پایگاه شالیزار کلام خدا» با مورد توجه قرار دادن فرهنگ و آداب و رسوم مردم شمال ایران و مشکلات و سختی های فراوان آنها در به دست آوردن مایحتاج زندگی به دنبال القای این مطلب است که عامل همه این سختی ها و دشواری ها در واقع آئین اسلام بوده و راه نجات از این مشکلات ایمان آوردن به عیسی مسیح (ع) و مسیحی شدن است.
پایگاه دیگر نیز با ظاهری مزورانه و در قالب دعا برای نجات ایران به همراه ۴٠ فیلم ۵ دقیقه ای با بزرگ جلوه دادن مشکلات، ناکارآمد جلوه دادن مسئولان نظام مقدس اسلامی و شایعه پراکنی، به دنبال ایجاد یأس و ناامیدی مردم نسبت به انقلاب اسلامی و سست کردن بنیان نظام می باشد. که در واقع، عامل همه این مشکلات را در اسلام می بیند و راه رهایی را در گرایش به مسیحیت می داند.
2- تحلیل محتوایی
۱-2- تولید انبوه
یکی از ویژگی های پایگاههای تبلیغی مسیحیت، انبوه واژگان، اصطلاحات و لغات آنها می باشد که در شکل ها و رنگ ها و قالب های گوناگون خودنمایی می کنند؛ به گونه ای که گاه کاربران اینترنت به دنبال تحقیق و پژوهش در موضوعی حتی بی ارتباط با مسائل دینی می باشند، ولی به همراه آن مطلب تصویری از معجزه ای از معجزات عیسی مسیح (ع) و یا یکی از نمادهای مسیحیت مانند صلیب و یا جمله ای قابل تأمل در تبلیغ مسیحیت را مشاهده می کنند.
۲-۲- تحریف واژه های اسلامی
یکی از ترفندهای دیگر پایگاه های تبلیغ مسیحیت، استفاده ابزاری از واژه های اسلامی و تحریف آنها می باشد؛ چنان که کاربر مسلمان را در سردگمی می کشاند؛ برای نمونه، هنگامی که محققی در هر یک از واژهای Doa. Nejat ، Shahadat و دیگر واژه های های اسلامی به جستجو در موتورهای جستجو مشغول است، با انبوهی از پایگاه ها، وبلاگها و مقالاتی مواجه می شود که ارتباطی با موضوع تحقیق او نداشته و به ترویج مسیحیت مشغول اند.
پرداختن به مساله منجی و هزاره گرایی(4) و آخر الزمان(5) که توسط کسانی چون تافر، فوکویاما، هانتینگتون و برژینگی مطرح شده و درباره بحث آینده نگری غرب، به خصوص در سینمای غرب به آن پرداخته شد. در واقع از اسلام و فرهنگ ناب شیعی گرفته شده است و در واقع تنها تمدنی که موعودش یک موجود عینی زنده است، شیعه است(6). در حقیقت، گردانندگان صحنه تبلیغات مسیحیت دریافته اند که انسان امروزی نیازمند امیدواری است و از همین دریچه نهایت تلاشی خود را برای مرتبط ساختن امید به آینده جهت دعوت افراد به مسیحیت به کار می بندند.
جای بسی تاسف است که در عصر ارتباطات و اطلاعات، ما نه تنها شاهد تحریف واژه های اسلامی می باشیم، بلکه با تحریف حتی معانی آیات شریف قرآن و استفاده از رفتار برخی گروه های خشونت طلب مشب به مسلمانان مانند داعش، طالبان و وهابیت، اسلام را دینی خشن و ستیزه جو معرفی می کنند و 5/1 میلیارد مسلمان را به تمسخر می گیرند. نمونه کوچکی از این موضوع را در فیلم مستند فتنه می بینیم که از سوی نماینده افراط گرای پارلمان هلند «گیرت وایدرز»(8) ساخته شد و از طریق اینترنت به سراسر دنیا ارسال گردید و در همان ساعات اولیه، افراد بسیاری آن را در سراسر جهان مشاهده نمودند. در آن فیلم ۱۵ دقیقه ای با ارائه کاریکاتوری موهن از پیامبر اسلام (ص) و با تحریف معنای 5 آیه از قرآن مجید و با تکیه بر اعمال نسنجیده گروه هایی منتسب به مسلمانان و استفاده ابزاری از صدا و تصویر سعی نمودند تا به مخاطبان خود چنین تفهیم نمایند که عامل تمامی ناامنی ها و ترورها در جهان مسلمانان هستند و آنها خشونت و ترور را از متن اسلام و قرآن آموخته اند.
3-2- مخاطب شناسی و توجه به نیازهای او
از محورهای مورد توجه پایگاه های مسیحی، سعی فراوان این گونه پایگاهها در شناسایی مخاطبان و موضوعات مورد علاقه آنها است. آنها برای این منظور، با روش های گوناگون به شناخت فرهنگ، اعتقادات و آداب و رسوم افراد و گروه ها اقدام می کنند. آنها با شناسایی نقاط ضعف، سعی در بزرگ نمودن ضعف ها و مشکلات می نمایند. این گونه پایگاه ها سعی می کنند با استفاده از کلمات زیبا و دلنشین مانند: آزادی، عدالت، محبت و عشق خود را به آنان نزدیک نموده و از نارضایتی های مردم به تفصیل سخن گویند تا به این وسیله در قلوب کاربران خود راه یابند.
4-2- توجه به اصل پاداش
یکی از مسائل مهمی که در پایگاه های تبلیغی مسیحیت مشاهده می شود، توجه به اصل مبادله است. انسانها دوست دارند در قبال کاری که انجام می دهند مورد تشویق واقع شوند. در واقع، تشویق محرکی است که کمک می کند تا فرد نسبت به آن عمل علاقه مند گردد.
کاربران اینترنت نیز علاقه مندند هنگامی که وارد پایگاهی می شوند، امتیازی کسب نمایند. این امتیاز در مورد کاربران مختلف متفاوت است. فیلم جذاب موسیقی فرح بخش، عنوان مهیج کننده، کتاب های قابل دانلود و مطالب علمی مفید و حتی پاسخ گویی آنلاین و با پست الکترونیک رایگان همه و همه می تواند انگیزه هایی باشند تا افراد را به سوی خود بکشانند. در صورتی که کاربر به هر دلیل به پایگاهی وارد شود. ولی آن پایگاه نتواند پاداشی متناسب با او در اختیارش قرار دهد، مطمئناً دیگر به سراغ آن پایگاه نخواهد رفت.
آنچه گذشت اشاره کوتاهی بود بر برخی از ترفندهای تبلیغی پایگاه های مسیحیت در اینترنت. امید است که پایگاه های اسلامی نیز علاوه بر عرضه و ارائه محتوای جذاب و کاربر پسند در مورد فراهم آوری زمینه های تبلیغ و جذب کاربران در اینترنت و ایجاد انگیزه در آنان، برای مراجعات بعدی به پایگاه های اسلامی زمینه را فراهم کنند. البته توجه به اصول اخلاقی اسلامی و شیوه های صحیح و منطقی و عاقلانه در تعامل با کاربران از مهم ترین اصولی است که در این تعامل باید مورد نظرقرار گیرد.
پی نوشت ها
1- هادی رستگار مقدم، «درآمدی بر وسایل ارتباطی»، اندیشه حوزه، ش 1، سال سوم (تابستان 76) ص ۷6-77
2- برگرفته از خبرگزاری فارس
3- جورج لوکاچ، جامعه شناسی رمان، ترجمه: محمد جعفر پوینده، تهران، تجربه، 1375
4- Millenarianism Millennialism
5- Futurism
6-هالیوود و مهدویت؛ گفتگو با دکتر حسن بلخاری، مجله بازتاب اندیشه، شماره 15
7- FITNA
Wilders.http://www rahavardnoor /modules.php?name – Geert
=516= archive&pa-showarticl&id
منبع: گروه مقاله پایگاه های اسلامی