فرقه پژوهی
یکی از ابزارهایی که صوفیه برای ترویج افکار خویش در جامعه استفاده می نمایند، ترویج و تبلیغ بزرگداشت بزرگان صوفیه است. در صورتی که فقهای شیعه هر امری از جمله ساخت فیلم و یا برگزاری بزرگداشت، که باعث ترویج این مسلک انحرافی می شود را حرام می دانند.
یکی از راه های مبارزه با جریان های انحرافی این است که ابزارهای تبلیغی آنها را بشناسیم تا بدانیم که این جریان های انحرافی از چه ابزارهای برای انتشار افکار خود استفاده می نمایند.
یکی از راه هایی که جریان های انحرافی برای مطرح کردن مرام و مسلک خود در جامعه استفاده می نمایند، برگزاری بزرگداشت بزرگان فرقه خود و بیان چهره مثبت و معنویت گرا از قطب فرقه و پنهان نمودن نقص ها و انحرافات آنها می باشد
یکی از فرقه هایی که از این شیوه بسیار استفاده نموده است فرقه دراویش گنابادی می باشد که در کانال های خویش به صورت روزانه یادبود تولد یا وفات اقطاب و دیگر بزرگان خود را منتشر کرده که باید نسبت به این امر به نکاتی توجه شود.
نکته اول این است که اصل برپایی جشن ولادت از نظر شیعه و اهل سنت جایز است و تنها وهابیت، این گونه مراسم ها را بدعت و حرام می دانند و ادعا دارند که خود رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) جشن و سالگرد نگرفته است، لذا نتیجه می گیرند که این امور بدعت و حرام است
در حالی که ابن‌حجر عسقلانی و جلال‌الدین سیوطی دو تن از عالمان اهل سنت، روایاتی نقل نموده اند که پیامبرخدا(صلی الله علیه وآله) در سالگرد ولادتش، دوباره جشن عقیقه خودش را (که شکرگزاری محسوب می‌شود) تکرار کرده است و این مطلب در روایت معتبر اهل سنت آمده و جالب این است که جلال‌الدین سیوطی یکی از علمای شناخته شده اهل سنت به این روایت بر استحباب جشن مولودی پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) استدلال کرده است.
نکته دوم این است با پذیرش جواز بزرگداشت تولد و وفات برای پیامبر(صلی الله علیه وآله) می توان گفت که برگزاری بزرگداشت برای غیر از ایشان هم جایز است و بدعت و حرام نمی باشد.
نکته سوم و مهم ترین نکته این است که با توجه به جایز بودن برگزاری بزرگداشت، آیا می توان برای بزرگان صوفیه نیز بزرگداشت تولد و وفات برپا کرد؟
در پاسخ به این سوال باید گفت که فقهای شیعه هر امری را که باعث ترویج این فرقه های صوفیه بشود را حرام می دانند.
آیت الله العظمی صافی در نقد کنگره مولوی می فرمایند: «به همان میزان که از خدمات ارزشمند دولت، حمایت و تشکر می کنیم، برگزاری کنگره مولوی را نیز محکوم می نمائیم. پول‌های زیادی برای ترویج این کنگره خرج کرده‌اند و از مطالب بدعت آمیز تا برنامه رقص و سماع در این برنامه بوده است.» این عالم بزرگ، ضمن انتقاد از برخی تجلیل‌های افراطی از مولوی فرمودند: «برای مطرح شدن بعضی سخنان در این کنگره، باید از امام عصر، خجالت کشید.» سخنان این مرجع بزرگوار از شدت اهتمام ایشان بر عدم ترویج صوفیانه حکایت می نماید.
آیت الله العظمی مکارم شیرازی در پاسخ به این سوال که آیا تولید فیلم مولوی و شمس جایز است، فرموده اند: «با توجه به اینکه این کار (ساخت فیلم درباره شمس) سبب ترویج فرقه ضاله صوفیه می‌شود، شرعاً جایز نیست و باید از آن خودداری کرد.» پاسخ این مرجع تقلید بزرگوار یک حکم کلی را بیان نموده اند و طبق آن هر کاری باعث ترویج صوفیه شود جایز نمی باشد.
آیت الله العظمی نوری همدانی در پاسخ به این سوال که آیا تولید فیلم مولوی و شمس جایز است، فرمودند: « اساساً فرقه صوفیه یکی از فرقه های ضاله و مظله می‌باشند….و حضرت صادق علیه السلام در باره صوفیه فرموده‌اند انهم اعدائنا یعنی آنها دشمنان ما هستند ترویج آنها بهر شکل باشد جائز نمی باشد و حرام است»(2)
در نتیجه ترویج و بزرگداشت بزرگان صوفیه از نظر فقهای شیعه جایز نیست لذا چون بزرگان دراویش گنابادی نیز صریحاً امورات شرعی را به علما واگذار کردند در نتیجه در مورد برگزاری بزرگداشت بزگان خود باید تابع علما باشند و از تبلیغ و ترویج بزرگان صوفیه در قالب بزرگداشت پرهیز نمایند.
پی نوشت:
1- سیوطی می‌گوید برای من جشن مولودی پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) بر اصل دیگری آشکار شده است و آن روایتی است که بیهقی از انس روایت کرده که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) بعد از رسیدن به مقام نبوت از جانب خودش عقیقه (قربانی) نمود با آنکه طبق روایات، عبدالمطلب برای رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در روز سوم تولد ایشان عقیقه کرده بود، با اینکه عقیقه دوباره انجام نمی‌شود؛ پس ایشان این کار را به خاطر شکر و حمد خدا بر این که او را رحمت‌اللعالمین قرار داده انجام داد و خواسته است این کار را برای امت خود تشریع کند؛ چنانکه بر خودش درود می‌فرستاد.پس برای ما هم مستحب است شکر خدا را به خاطر تولد ایشان با اجتماعات‌مان به جا آوریم و به فقیران اطعام نماییم و کارهای دیگری را که موجبات خوشحالی است انجام دهیم. (سیوطی، جلال‌الدین، الحاوی للفتاوی، ج۱، ص۲۳۰.)
2- آیت الله نوری به رو ایت امام صا دق (علیه السلام) اشاره می نمایند که در سفینه البحار، ج 5، ص 198 نقل شده است و در آنجا امام می فرمایند«إنّهم أعداؤنا فمن مال إلیهم فهو منهم و یحشر معهم آنها (صوفیان) دشمنان ما هستند، پس هر کس به آن¬ها میل کند، از آنان است و با آن¬ها محشور خواهد»