بهائیت؛ فاشیسم نوین

فرقه پژوهی برداشت از بهائیت در ایران

فیچیکیا که قبلاً خودش بهایی بوده، معتقد است عقاید سیاسی افراطی رهبریت تشکیلات جهانی بهاییت متاثر از گرایشات فاشیستی است. اعضای تشکیلات در برابر هرگونه تفکر انتقادی، نوآوری‌، آزادی بیان، انتقاد از مقررات سخت و سانسور با طرد فوری از سوی تشکیلات روبرو می‌شوند.

*گفتاری از فرانچسکو فیچیکیا (پژوهشگر سوئیسی)   

فرانچسکو فیچیکیا متولد سال،۱۹۴۶ در سال ۱۹۷۱به عضویت محفل بهائی سوئیس درآمد. از نوامبر سال ۱۹۷۳ در زوریخ به عنوان مددکار اجتماعی استخدام شد. بعد از مطالعه کتاب «هرمان زیمر» فیچیکیا در آگوست سال ۱۹۷۴ نظرات تشکیلات بهائیت را مورد انتقاد قرار داد و به پیروی از نظریه زیمر الواح وصایای عبدالبهاء را که همراه کتاب اقدس بهاءالله نزد بهائیان منشور نظم اداری تشکیلات بهائیت محسوب می‌شود، جعلی دانست و مؤسسه ولایت امرالله را که در الواح وصایا تعیین شده غاصب خوانده و معتقد است که آن توسط شوقی افندی غصب شده است. فیچیکیا پس از مکاتبه با مرکز جهانی بهائیت در حیفا و بحث و گفت وگوهای بسیار با نمایندگان انتصابی تشکیلات بهائی سرانجام در اواخر نوامبر سال ۱۹۷۴ انصراف خود را از عضویت در تشکیلات بهائیت اعلام کرد .بعد از مدت کوتاهی تشکیلات بهائیت طرد روحانی او را اعلام کرد.

در اوایل سال ۱۹۷۵،فیچیکیا مطلبی تحت عنوان نامه یک خواننده به یک روزنامه روزانه زوریخ یازدهم فوریه سال ۱۹۷۵ در سطحی گسترده انتقادات خود را به تشکیلات بهائیت مطرح کرد.پس از مدت کوتاهی در ماه اوت سال ۱۹۷۵ مقاله خود را تحت عنوان : بهائی گری – یک آینده نامعلوم برای «دین آینده» را در نشریه ادواری دفتر مرکزی کلیسای پروتستان موسوم به ۱۶\\\\۱۵ شماره ۳۸ (۱۹۷۵)منتشر کرد. این مقاله مقدمه ای شد برای انتشار کتابش در سال ۱۹۸۱ تحت عنوان : «آیا بهائیت دین جهانی در آینده است پژوهشی نقادانه درتعالیم، تاریخ و تشکیلات آن».

این کتاب توسط دفتر مرکزی کلیسای پروتستان آلمان مختص مسائل عقیدتی منتشر شد.
کتاب فیچیکیا دارای ساختار سیستماتیک، ارجاعات، یادداشت های متعدد، نقل قول هایی ازآثار علمی، منابع مطالعاتی و منابع اصلی بهائی برخوردار است. این کتاب از اصطلاحات عربی و یونان باستان و نیز اصطلاحات اصلی فارسی و عربی استفاده کرده است و همچنین یک جدول نمایش تلفظ کلمات عربی و فهرستی از مراجع را عرضه کرده است.

این کتاب مورد اقبال محققانی همچون «میشل میلدن برگر»، «جوزف هنینگر»، «هانس یوآخیم کلیمکات»، «اولاف شومان»، «هانس والد نفلس»، «گونتر لانتسکووسکی» و «کریستین کانویر» قرار گرفت.

تشکیلات بهائیت پس از ۱۵ سال از تاریخ انتشار کتاب فیچیکیا، ردّیه ایی تحت عنوان Derinformationals توسط سه تن از محققان بهائی به نام های اودوشفر، اولریخ گولمر و نیکولا توفیق به زبان آلمانی در سال ۱۹۹۵ منتشر کرد. این ردّیه در سال ۲۰۰۰ به انگلیسی توسط ژرالدین شاکلت با عنوان Making the crooked straight ترجمه و منتشر شد و از ترجمه انگلیسی آن به پیشنهاد تشکیلات بهائیت ایران در سال ۱۳۷۹ تحت عنوان «راست را ک ژ انگاشته‌اند» به فارسی ترجمه شد.

ازنظر اولریخ گولمر نظرات فیچیکیا تأثیر بسیاری بر افکار عمومی در کشورهای آلمانی زبان گذاشته و به حیثیت تشکیلات بهائیت لطمه وارد کرده است. وی اعتراف می‌کند که کتاب فیچیکیا در بی آبرو کردن بهائیت موفق بوده است. وی همچنین بیان می‌کند که کتاب فیچیکیا بی شک مدت ها در این زمینه تأثیرگذار خواهد بود.

اودو شفر نیزاظهار می‌کند بلا تردید این کتاب رایج ترین و وسیع الانتشارترین کتاب درخصوص بهائیت در ممالک آلمانی زبان است.

نظری اجمالی بر محتوای کتاب

فیچیکیا در تبیین ساختار تشکیلات جهانی بهائیت بیان می‌کند که این تشکیلات کاملاً سخت گیر و پیچیده است. از نظر او تعالیم و اعتقادات بهائی صرفاً در خدمت پذیرفتن و اجرای فرامین تشکیلات است. ساختار این تشکیلات در اطاعت بی چون چرا و تأکید اکید بر اطاعت و تبعیت کورکورانه بنا شده است و در این تشکیلات هرکس که از این قاعده اصلی تخطی کند طرد می‌شود. فیچیکیا در اثر خود به طور مکرر به ماهیت استبدادی و مقاصد و افکار افراطی تشکیلات بهائیت تأکید می ورزد. او اهداف سیاسی تشکیلات جهانی بهائیت را دیکتاتور مآبانه، ضد مردمی و شدیداً معارض با آزادی می داند. وی معتقد است که عقاید سیاسی افراطی رهبریت تشکیلات جهانی بهائیت متأثر از گرایشات فاشیستی است. (۱)

فیچیکیا در تبیین اهداف تبلیغاتی تعالیم بهائی اشاره می‌کند که تشکیلات بهائیت در پی آن است که بهائیت را به عنوان نوعی «ابر دیانت» اجتماعی و اخلاقی معرفی کند و این در حالی است که از ارائه اطلاعات مربوط به احکام و تعالیم بهائی امتناع می‌شود. وی حتی حضور جامعه بین المللی بهائی را در سازمان ملل به منزله یک مؤسسه غیردولتی و ایجاد ارتباط با سازمان های جهانی را از اهداف تبلیغاتی تشکیلات جهانی بهائیت می داند. از نظر فیچیکیا فعالیت های میسیونری و سرمایه گذاری های گسترده تشکیلات جهانی بهائیت در مقام مقایسه با فعالیت اسلام که بدون سرمایه گذاری مالی عمده صورت می‌گیرد موفقیت آمیز نبوده است. او معتقد است که امروزه تعالیم بهائی توسط تشکیلات بهائیت به شکل یک کالا در آمده که در همه قاره ها توزیع و عرضه می‌شود.(۲)

از نظر فیچیکیا با انتقال مرجعیت عقیدتی به بیت العدل اعظم در سال ۱۹۶۳ از آن زمان به بعد تشکیلات بهائیت مانند کلیسای کاتولیک به عنصری از قدرت حقوقی و تنها سازمان عقیدتی در جامعه بهائی تبدیل شده و فیچیکیا از آن به عنوان «کلیسایی کردن جامعه بهائی »یاد می‌کند و به اعتقاد فیچیکیا در تشکیلات بهائیت اعضا آن در برابر هرگونه تفکر انتقادی، نوآوری های فردی، آزادی بیان، انتقاد از مقررات سخت، سانسور و منعِ مطالعه آثار مخالفان با طرد فوری از سوی تشکیلات بهائیت روبرو می‌شوند. به طوری که او معتقد است که تعالیم بهائی در جهت اهداف تشکیلات جهانی بهائیت به تعالیم ایدئولوژیک بدل شده است که جانشین فکر مستقل است و او با استناد به بندهای ۱۲۲ و ۱۲۵ کتاب اقدس که در آنها آزادی های اجتماعی نادیده گرفته شده، بهائیت را در تقابل با دموکراسی می داند. همچنین فیچیکیا معتقد است از آنجایی که در ساختار تشکیلات جهانی بهائیت اصل تفکیک قوا لحاظ نگردیده، آن تشکیلات تمرکزگرا و ضد دمکراتیک می‌باشد.(۳)

فیچیکیا به نقد و بررسی اسنادی دو جایگاه مهم بهائیت می پردازد: مؤسسه ولایت امر و بیت العدل اعظم. او معتقد است که از مؤسسه ولایت امر در کتاب اقدس بهاءالله، نامی‌برده نشده و آنچه که در الواح وصایای عبدالبهاء آورده شده جعلی است و این مقام را شوقی افندی غصب کرده است. و اما در خصوص بیت العدل اعظم مرجع مرکزی جامعه بهائی، فیچیکیا اعتقاد دارد که چنین مرجعی در کتاب اقدس یافت نمی‌شود و بهاءالله تنها به تأسیس بیوت عدل محلی امر کرده است و در واقع این مرجع عالی تنها توسط عبدالبهاء در الواح وصایا مطرح شده و به همین خاطر است که سند قانونی تشکیلات جهانی بهائیت الواح وصایا عبدالبهاء است نه کتاب اقدس بهاءالله. (۴)

از نظر فیچیکیا کتاب اقدس مجموعه ای از قواعد سخت، پیچیده، عجیب و غریب، متعلق به شرق باستان، نامفهوم و به طورکلی مجموعه ای از قوانین طاقت فرسا است. به نظر او کتاب اقدس به دلیل وجود قوانین ضد اخلاق در بخش احکام و حدود، احکام ارث، نادیده گرفتن آزادی های اجتماعی، در راستای اهداف تبلیغاتی تشکیلات بهائیت در غرب به طور کامل چاپ نشده است. وی معتقد است حتی عبدالبهاء در فعالیت های تبلیغی خود در اروپا و امریکا ناچار شد که تعالیم بهاءالله در کتاب اقدس را مکتوم نگه دارد. فیچیکیا بیان می‌کند به خاطر همین دلایل است که کتاب اقدس ازبهائیان جدید پنهان نگه داشته می‌شود. وی در تحلیل نهایی خود بیان می‌کند که کتاب اقدس همچون خاری در چشم تشکیلات جهانی بهائیت است.(۵)

فیچیکیا تشکیلات بهائیت را به دلیل تمایلات افراطی تهدیدی برای دولت ها می داند. او معتقد است که تشکیلات جهانی بهائیت به پیروی از شوقی افندی دولت ها را به دلیل اینکه مانع تحقق حکومت جهانی بهائی هستند صرفاً به عنوان یک «بت»تلقی کرده و در راستای تشکیل حکومت جهانی، سرنگونی نظم اجتماعی موجود در کشورها اجتناب ناپذیر است. بنا به نظریه فیچیکیا بنابراین نباید تعجب کرد که فعالیت تشکیلات بهائیت در بسیاری از کشورها ممنوع اعلام شده است زیرا فعالیت آن ها در جهت تهدید دولت و همراه با فعالیت های براندازنده است.

از نظر فیچیکیا وفاداری ظاهری تشکیلات بهائیت به دولت، پرهیز از دخالت در سیاست، لزوم اطاعت از قانون و پرهیز از احزاب سیاسی ناشی از فرصت طلبی محض است و صرفاً یک سری اقدامات عملی است که تا زمانی که جامعه بهائی در مرحله طفولیت است مراعات می‌شود تا بتواند در موقعیتی قرار گیرد که قادر به تحقق اهداف اعلان شده اش باشد و فیچیکیا آن را چیزی جز پنهان کاری نظام اعتقادی و اختفای اهداف سیاسی تشکیلات بهائیت نمی داند و در این ارتباط است که به کتمان عقیده نخست وزیر سابق ایران یعنی امیر عباس هویدا اشاره می‌کند و وفاداری و اطاعت از حکومت را که به کرات در آثار بهاءالله و عبدالبهاء تأکید شده، شیوه ای مصلحتی می داند. فیچیکیا همچنین اشاره دارد به دولت های ملی جدید جهان سوم که در مرحله اثبات هویت خود هستند و در مواجهه با تشکیلات بهائیت و تمایل آن تشکیلات به ایجاد یک دولت جهانی متمرکز باعث شده است که آن دولت ها مواضع سیاسی تشکیلات بهائیت را به نوعی استقرار استعمار جدید تلقی کنند. (۶)

از نظر فیچیکیا تشکیلات جهانی بهائیت، یک قدرت خودکامه است که قصد دارد در نهایت خود را تا سطح یک دولت جهانی ارتقا دهد. تشکیلات جهانی بهائیت از نظر او در مسیر سلطه مطلقه جهانی است. تشکیلات بهائی برای استقرار یک دولت متحد متمرکزگرا و دولتی جهانی همراه با یک گرایش تئوکراسی در حال تلاش است. تشکیلات بهائیت این هدف را در پس پرده مدارا، صلح طلبی و تمکین به حکومت و قانون مکتوم نگاه داشته‌اند. از نظر فیچیکیا اگر چه بهائیان در تبلیغات خود تلاش می‌کنند که به جهانیان القا کنند که جامعه مشترک المنافع فدرال با اهداف تشکیلات جهانی بهائیت منطبق و سازگار است ولی در حقیقت هدف تشکیلات بهائیت تأسیس نظام فدرال مشترک المنافع از دولت ها نیست بلکه هدف تشکیل دولت واحد تمرکزگراست.(۷)

فیچیکیا در خصوص بررسی تشکیلات بهائیت در ایران بیان می‌کند که بهائیان در طی انقلاب مشروطه ایران نشان دادند که مخالف حکومت جمهوری، آزادی های مدنی و هرگونه نهاد انتخابی از سوی مردم بوده‌اند. آنها حامی سلطنت مطلقه بودند تا جایی که عبدالبهاء از سلطنت طلبان حمایت کرد و با آنان از درِ معامله درآمد.

وی بیان می‌کند که تشکیلات بهائیت در ایران به عنوان حامیان صریح دربار در حکومت پهلوی بسیار منتفع شدند و شاه نیز به منظور سرکوب و جلوگیری از نفوذ روحانیون شیعه به حمایت از تشکیلات بهائیت روی آورد. وی از نقش اساسی تشکیلات بهائیت در سرنگونی دکتر مصدق در سال ۱۹۵۳ یاد می‌کند و همینطور نقشی را که این تشکیلات در روی کار آمدن امیرعباس هویدا به نخست وزیری ایفا کرد. فیچیکیا معتقد است که تشکیلات بهائیت نه فقط در برابر سیاست های فاسد حکومت پهلوی سکوت کردند بلکه به طور مخفیانه از این سیاست ها حمایت کردند و در خفا با دربار به توطئه نیز پرداختند. فیچیکیا در تحلیل خود از وضعیت تشکیلات بهائیت ایران در نظام جمهوری اسلامی ایران، تضاد میان مقامات دولتی و بهائیان را ناشی از جوهر و ماهیت تشکیلات بهائیت می داند. او از آنجایی که تشکیلات بهائیت ایران را مروج و حامی حکومت سلطنتی ایران می داند معتقد است که نباید تعجب کنیم که ما در ایران شاهد خشم ایرانیان با چنین تشکیلاتی باشیم و از نظر او از آنجایی که تشکیلات بهائیت مخالف با مردمی‌شدن و اصلاح ساختار دولتی ایران بودند و به طور مخفیانه با دربار علیه مردم توطئه می‌کردند لذا طبیعی است که این تشکیلات با خشم فزاینده مردم ایران روبرو شود. (۸) گفتنی است ترجمه فارسی این کتاب در دست اقدام است.

گفتنی است ترجمه فارسی این کتاب در دست اقدام است.

پاورقی‌ها:

1- فصل سوم ” اقامت بهاءالله درعکا “151- 156-181 / فصل پنجم ” تعالیم بهائی ” 226 / فصل ششم “آداب و مراسم مذهبی در بهائیت ” 240 / فصل هشتم ” عصر آهنین شوقی افندی ” 288 / فصل دهم ” بهائیت درعصرحاضر ” 394-399-405-407-413-422-426-429

2- فصل نهم ” نظم اداری بهائی ” / 374 فصل دهم ۳۸۱-۴۰۹

3- فصل پنجم ۲۳۴ / فصل هشتم ۲۷۸-۲۸۸-۳۰۰ / فصل نهم ۳۳۴-۳۳۷-۳۳۹-۳۴۰-۳۶۷-۳۶۸ /فصل دهم ۳۷۹-۳۸۹-۳۹۰-۴۱۷-۴۲۱-۴۲۶

4- فصل هشتم ۲۹۳ / فصل نهم ۳۱۹-۳۳۱

5- فصل سوم ۱۴۹-۱۶۰ / فصل هفتم ” تعالیم اجتماعی و اخلاقی در بهائیت ” 251 / فصل هشتم ۲۸۳-۲۹۳ / فصل دهم ۴۳۰

6- فصل ششم / ۲۳۸فصل دهم ۳۹۳-۳۹۸

7- فصل دهم ۳۸۹-۳۹۱-۴۱۴-۴۲۵

8- فصل هفتم ۲۷۲-۲۷۵ / فصل دهم ۳۹۵

با تشکر از پ‍‍ژوهشگر محترم آقای  لطف الله لطفی