حجت‌الاسلام دکتر محمد رضابرته: پروژه انبیاء امکان شکست ندارد – مقبول‌‌ترین گفتمان جهان، گفتمان توحیدی است.
دبیر انجمن‌ها و قطب‌های علمی حوزه علمیه بیان داشت: نرخ باورمندی به ادیان نبوی یعنی اسلام، مسیحیت، یهودیت، صابئین و ادیانی که ریشه‌های توحیدی دارند، نشان می‌دهد که مقبول ترین گفتمان جهان، گفتمان توحید است.
دهمین نشست از سلسله نشست‌های هفتگی دین و چالش‌های روز با عنوان «دین آینده و آینده ادیان» با ارائه حجت‌الاسلام دکتر «محمد رضا برته» دبیر انجمن‌ها و قطب‌های علمی حوزه علمیه برگزار شد.
وی با طرح این سوال که آیا پساروشنگری، پایان دینداری است؟
گفت: برای پاسخ به این سوال باید مشخص کنیم که دین چیست و دینداری کدام است؟ در یک تعریف گسترده، دین چیزی نیست جز فهم و تفسیر من از خود، عالم، غایت آن و ارائه یک برنامه بر اساس آن. همه ادیان و مکاتب، تفسیری از خود و عالم ترسیم می‌کنند و بر اساس آن برنامه‌ای برای زندگی ارائه می‌دهند. با این تعریف، اساساً دنیای بدون دین امکان پذیر نیست، بنابراین سوال دقیق‌تر چنین است که دین آینده به چه شکل است؟
دکتر برته در پاسخ به این سوال که اگر دینداری به شکل امروزی در دنیای معاصر باشد، آیا این شکست پروژه انبیاء است؟
گفت: چرا همه ادیان بشرساخته، مسائل معنوی را هم در خود دارند حتی معنویت‌های انحرافی؟ به این دلیل که پذیرفته‌اند، نسخه‌ی حقیقی و اصلی دینداری در عالم وجود دارد، لذا تلاش می‌کنند تا نسخه تقلبی آن را بسازند. همچنین افرادی که دست به انحرافات نظام‌مند در عالم می‌زنند نیز می‌دانند که عده‌ای خواهان نسخه حقیقی و اصلی دینداری هستند؛ لذا بدل آن را می‌سازند و به بازار می‌آورند. شاهد مثال بسیار خوب برای توجه به امر مقدس و دینداری و خدای مهربان، افزایش یافتن الهه‌های جعلی است.
دبیر انجمن‌ها و قطب‌های علمی حوزه افزود: با ایجاد انحرافات، نه دین کم فروغ شد و نه بازار دینداری کم رونق گردید؛ لذا ازدیاد انحرافات، نشانه پایان دینداری نیست، بلکه نشانه گرمی و رونق بازار دینداری و توحید در عالم است. مخاطب انبیاء، انسان‌ها هستند و انسان نیز میل به ماندن و بقا دارد؛ همچنین انبیاء خبری قطعی آورده‌اند که این دنیا پایان می‌یابد ولی انسان باقی می‌ماند، این خبر هیچگاه بی‌رونق نمی‌شود چون انسان میل به ماندن، ابدیت و جهان پس از مرگ دارد، این میل را ادیان غیرخداباور و غیر معادباور نمی توانند پاسخ دهند؛ بنابراین پروژه انبیاء امکان شکست ندارد. از طرف دیگر، نرخ باورمندی به همین ادیان نبوی یعنی اسلام، مسیحیت، یهودیت، صابئین و ادیانی که ریشه‌های توحیدی دارند، نشان می‌دهد که مقبول ترین گفتمان جهان، گفتمان توحید است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا گسترش ادیان انحرافی، کم کاری ما را در تبلیغ و گسترش دین توحیدی نشان می‌دهد یا نه؟
بیان داشت: این مسئله قابل بررسی است اما باید اشاره کنیم که حتی اگر به بهترین شکل ممکن، بسته‌ای را به شخصی ارائه دهید، لزوماً آن را نمی‌بپذیرد زیرا یک موجود مختار است. از طرف دیگر، مداخله عوامل و متغیرهای مزاحم را هم نباید نادیده گرفت.
حجت الاسلام برته در پایان، آینده ادیان را ترسیم کرد و ابراز داشت: در طول تاریخ، حقیقت انسان واحد است و یک خدا نیز بیشتر وجود ندارد. خداوند با حقیقت انسان‌ها تنها یک صحبت مهم دارد که همان آیه “قُل یا أَهلَ الکِتابِ تَعالَوا إِلىٰ کَلِمَهٍ سَواءٍ بَینَنا وَبَینَکُم أَلّا نَعبُدَ إِلَّا اللَّهَ” است(آل عمران- 64)؛ اگر بپرسید دین آینده چیست، می‌گویم همان کلمه سواء است. دین آینده حاوی همان پیامی است که مردم به دنبال آن هستند و خداوند خواسته است که مردم بشنوند و آن کلمه توحید است. کار همه نظامات دینی توحیدی در عالم این نیست که حرف جدید و دین جدید ارائه کنند، بلکه این است که همان دین و همان حرف واحد تاریخی خداوند را به شکل دست‌نخورده منتقل کنند.
منبع:
گزارش روابط عمومی پژوهشگاه قرآن و حدیث، 1/11/1402 https://www.riqh.ac.ir/post/76665/